Hoge Raad: koeriers Deliveroo waren werknemers

27 mrt Hoge Raad: koeriers Deliveroo waren werknemers

De fietskoeriers die jarenlang maaltijden hebben bezorgd voor Deliveroo waren geen ondernemers, maar werknemers. De Britse maaltijdbezorger, die vorig jaar uit Nederland is vertrokken, liet de bezorgers sinds 2018 als schijnzelfstandigen werken. Dat volgt uit een arrest dat de Hoge Raad vrijdag heeft gewezen.

De hoogste rechter stelt vakbond FNV, die al jarenlang strijdt tegen schijnzelfstandigheid bij platformbedrijven, in het gelijk. De uitspraak heeft potentieel verstrekkende gevolgen voor andere zzp’ers en bedrijven die zzp’ers inhuren, maar is minder baanbrekend dan advocaat-generaal Ruth de Bock afgelopen zomer had geadviseerd.

Haar herhaalde pleidooi om ‘inbedding’ in een organisatie als ‘startpunt’ te hanteren om te bepalen of iemand onder het gezag van een opdrachtgever valt — en dus een werknemer is — legt de Hoge Raad nu al voor de tweede keer terzijde. Omdat er in Nederland en Europa wordt gewerkt aan nieuwe wetgeving voor zzp’ers en platformwerkers ziet de Hoge Raad geen aanleiding om zelf aan de criteria te sleutelen.

Capriolen

Of van een arbeidsovereenkomst sprake is, hangt volgens de Hoge Raad af van álle omstandigheden van het geval. Eerst de rechtbank en daarna het gerechtshof kwamen op grond van die afweging tot de conclusie dat de Deliveroo-bezorgers werknemers waren. De Hoge Raad noemt dat oordeel juridisch niet onjuist en ook begrijpelijk gemotiveerd.

‘De Hoge Raad doet geen sweeping statements, haalt geen capriolen uit en blijft keurig binnen de lijntjes. De wet uit 1907 en de staande jurisprudentie volstaan nog steeds om het werken voor een partij als Deliveroo onder de arbeidsovereenkomst te vangen. Ook met de bestaande wetgeving blijft maatwerk mogelijk’, reageert Stefan Sagel van De Brauw, die de FNV in cassatie bijstond. Naar zijn zeggen was de verdediging ook zo opgezet, dat het voor de Hoge Raad niet nodig zou zijn om aan zogenoemde rechtsvorming te doen.

Pikant genoeg volgt de Hoge Raad nu de lijn die een andere advocaat-generaal, Robert van Peursem, in oktober had aangewezen. Hij concludeerde in een heel andere zaak dat inbedding maar een van de vele omstandigheden is die bepalend zijn voor een gezagsverhouding. Volgens Joyce Snijder, arbeidsrechtadvocaat bij Legaltree, is het zeldzaam dat leden van het parket zo openlijk de degens kruisen.

Kinderopvang

Volgens Zakaria Boufangacha, vicevoorzitter van de FNV, is de uitspraak van belang ‘voor al die andere mensen die via rare constructies tot schijnzelfstandigheid gedwongen zijn, ook in situaties waarin daarvoor bewust gekozen wordt om cao’s en pensioenbijdrages te ontwijken. Op veel meer plaatsen doen mensen werk waarbij de afhankelijkheid groter is dan de onafhankelijkheid. Denk aan kinderopvang, omroepen, zorg en onderwijs.’

Een woordvoerder van Deliveroo laat weten dat het bedrijf het niet met de beslissing eens is. ‘We moeten nog naar de details kijken, maar we geloven niet dat de riders in Nederland in de praktijk op deze manier hun werk bij ons deden.’ Deliveroo heeft bij het afscheid van Nederland een regeling aangeboden aan circa 9000 koeriers, op basis van hun verdiensten in 2022 en het aantal jaren dat ze hebben gereden.

Los daarvan voert de FNV voor circa veertig leden nog een aparte procedure om af te dwingen dat Deliveroo zich aan de cao Beroepsgoederenvervoer houdt en zowel achterstallig loon als pensioenpremies betaalt. De kans dat de bond ook in die zaak gelijk krijgt, is vrijdag nog groter geworden, denkt Anja Dijkman, projectleider platformwerk bij FNV.

Belastingdienst

Mede door het ontbreken van een duidelijke rechtsnorm treedt de Belastingdienst tot dusver nauwelijks op tegen mogelijke ontduiking van loonheffingen en sociale premies. Voor 2025 ziet het kabinet geen kans om dat te veranderen, liet het vorig jaar weten.

Minister Karien van Gennip van Sociale Zaken werkt wel aan wetgeving die het verschil tussen werknemers en zzp’ers scherper moet afbakenen, met inbedding in de organisatie als een van de leidende criteria. Als ze hoopte dat de Hoge Raad hiervoor een voorzet zou geven, komt ze bedrogen uit. Toch zei ze vrijdag blij te zijn met de duidelijkheid. ‘De uitspraak past bij de richting die wij als kabinet zijn ingeslagen.’

Boufangacha roept Den Haag op om meteen in te grijpen. ‘Constructies van bedrijven als Deliveroo, Uber en Temper zijn niet goed voor de medewerkers én niet goed voor de arbeidsmarkt en de samenleving als geheel.’

Lees het volledige artikel: https://fd.nl/economie/1471587/hoge-raad-koeriers-deliveroo-waren-werknemers