06 mei Samenleving draait op voor mislukte re-integratie van zieke werknemers
Bron: volkskrant.nl / Joost de Vries / 10 november 2019
De samenleving gaat vanaf 2020 honderden miljoenen aan ontslagvergoedingen betalen voor langdurig zieke werknemers. De Hoge Raad hakte vrijdag een knoop door over de duizenden ‘slapende dienstverbanden’. Hieraan gingen onbegrijpelijke politieke keuzes vooraf, vindt de Amsterdamse hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp (UvA). ‘Hier krijgen we spijt van.’
Waarom misgunt u een arbeidsongeschikte werknemer zijn ontslagvergoeding?
‘Ik begrijp best dat je als individu dat geld graag wil hebben, maar collectief is het niet uit te leggen. Een transitievergoeding is er om het verlies van een baan te compenseren en een transitie naar een volgende baan te faciliteren. We praten hier over arbeidsongeschikte mensen die niet meer, of niet snel meer, aan het werk gaan. De werkgever betaalt tijdens de ziekte twee jaar loon door en probeert die werknemer weer aan het werk te helpen. Daarna ondersteunt de samenleving zieke mensen via de Wia-uitkering.’
Het vorige kabinet voerde in 2015 de verplichte transitievergoeding in bij ontslag, ook voor zieke werknemers. Was dat een fout?
‘De minister van Sociale Zaken (destijds PvdA’er Lodewijk Asscher, red.) heeft zich hierin verslikt. Hij wilde geen ongerechtvaardigd onderscheid maken tussen zieke en niet-zieke werknemers. Maar je mag wel degelijk verschil maken. Een gezond persoon krijgt ook niet twee jaar lang loon doorbetaald terwijl hij thuis zit. En terecht. Ik misgun niemand een vergoeding, maar volgend jaar keren we een miljard uit, dat is 125 euro per werkende Nederlander.’
U waarschuwt voor perverse prikkels. Waar vreest u voor?
‘Wanneer ik net voor mijn pensioen twee jaar ziek ben en ik krijg ontslag, tik ik echt een enorm bedrag binnen, vaak een jaarsalaris. Als ik doorwerk, krijg ik dat niet. Ik kan niet rechtvaardigen waarom de ziekte aanleiding geeft tot het uitkeren van tienduizenden euro’s. De regeling nodigt uit tot akkoordjes. Als ik anderhalf jaar ziek ben, sluit ik met mijn baas een deal: laat mij een half jaar met rust, daarna vertrek ik met geld van het UWV. De samenleving draait op voor het mislukken van de re-integratie.’
De vakbonden reageren verheugd. Zij hebben leden die al jaren wachten op ontslag en hun vergoeding.
‘Op individueel niveau kunnen situaties schrijnend zijn en kan de uitspraak van de Hoge Raad worden gevierd als overwinning. Maar voor de samenleving is dit slecht nieuws. De vakbeweging had moeten zeggen: het geld dat hiermee is gemoeid gaan we meteen in de loonsverhoging stoppen zodat iedereen profiteert. Hier hebben we over een paar jaar echt spijt van.’
HOGE RAAD ZET STREEP DOOR ‘SLAPENDE DIENSTVERBANDEN’
De Hoge Raad, ’s lands hoogste rechter, hakte vrijdag een knoop door over een slepende arbeidsrechtkwestie: het slapend dienstverband, waarin momenteel naar schatting enkele duizenden mensen vastzitten. Sinds 2015 moeten werkgevers een transitievergoeding betalen wanneer zij een werknemer ontslaan. Ook als die werknemer ziek is en twee jaar betaald thuis heeft gezeten. Veel werkgevers hielden de zieke werknemers daarna in een ‘slapend’ dienstverband om de vergoeding niet te hoeven betalen. De werknemer kreeg een arbeidsongeschiktheidsuitkering van het UWV en elke maand een loonstrook van nul euro.
Die praktijk druist in tegen ‘goed werkgeverschap’, oordeelde de Hoge Raad. Als een zieke na twee jaar niet heeft kunnen re-integreren en ontslagen wil worden, moet een werkgever dat ontslag verlenen en heeft de werknemer recht op een transitievergoeding. Per volgend jaar april kan de werkgever het bonnetje van de ontslagvergoeding indienen bij het UWV. Met terugwerkende kracht: het ministerie van Sociale Zaken heeft een miljard euro apart gezet om de transitievergoedingen van de afgelopen vijf jaar te compenseren. In volgende jaren is het UWV naar verwachting 200 miljoen euro kwijt aan de compensatie.
Geen reactie's