Vervroegde uitkering uit pensioenpot

13 dec Vervroegde uitkering uit pensioenpot

Bron: fd.nl / André de Vos / 8 september 2018

Vraag: ‘Ik heb begrepen dat ik als zelfstandige in geval van arbeidsongeschiktheid geld uit mijn eigen pensioenpot mag halen. Hoe werkt dat?’

Antwoord: Sinds 2015 kunnen zelfstandigen hun opgebouwde pensioen in de derde pijler (lijfrenteverzekeringen, banksparen) voortijdig opnemen als ze langdurig arbeidsongeschikt zijn. Voortijdige opname van pensioengeld (afkoop) mocht altijd al, maar is buitengewoon onaantrekkelijk vanwege de zogenoemde revisierente: een opslag van 20%, bovenop de gewone inkomstenbelasting. In het ergste geval moet er dan bijna 72% belasting worden betaald over de afgekochte som.

Om pensioenopbouw onder zelfstandigen aantrekkelijker te maken, maar ook omdat arbeidsongeschiktheidsverzekeringen voor sommige oudere zzp’ers erg duur zijn, is de vrijstelling bedacht. De zelfstandige die er gebruik van wil maken, mag nog niet de AOW-leeftijd hebben bereikt en moet kunnen aantonen dat hij de komende twaalf maanden arbeidsongeschikt zal zijn. Daarvoor is een verklaring van een arts nodig of de zelfstandige moet een arbeidsongeschiktheidsuitkering van elders ontvangen. De vrijgestelde afkoop bedraagt maximaal €40.644 per jaar.

De zelfstandige die op deze manier zijn lijfrente inzet, moet zijn verzekeraar of bank om afkoop verzoeken. De aanbieder zal een nettobedrag overmaken en de inkomstenbelasting inhouden op het totale afkoopbedrag. Als er te veel belasting wordt ingehouden, kunt u dat bij de belastingaangifte terugvragen.

De regeling mag meermalen worden herhaald: zolang iemand arbeidsongeschikt is en er nog lijfrentetegoed is. Uiteraard gaat afkoop ten koste van het opgebouwde pensioen. Het geld dat tijdens arbeidsongeschiktheid wordt opgenomen, zorgt voor een pensioengat dat niet makkelijk kan worden hersteld. Wie €40.000 opneemt, kan niet later, als hij weer aan het werk is, nog eens dat bedrag extra opzijzetten met fiscaal voordeel.

De verzekeraar of bank kan bij afkoop zelf kosten in rekening brengen, bijvoorbeeld omdat beleggingen moeten worden verkocht. Dat zal per bank en verzekeraar verschillend zijn.

Bij de Belastingdienst is niet bekend hoeveel zelfstandigen van de regeling gebruikmaken, maar het aantal lijkt nog zeer klein. Bij pensioenbank Brand New Day krijgen ze gemiddeld een keer per week een vraag over deze mogelijkheid, zo laat een woordvoerder weten. Sinds begin 2017 zijn dertien gevallen bekend waarbij is afgekocht wegens arbeidsongeschiktheid. Verzekeraar Aegon houdt niet bij hoe vaak zelfstandigen afkopen om deze reden. Brand New Day noch Aegon brengt extra kosten in rekening bij afkoop.

Volgens Jeroen Wolfsen van tussenpersoon Moneywise is gebruik van de regeling zeer beperkt. ‘De meeste zelfstandigen weten helemaal niet dat dit kan en banken en verzekeraars doen er weinig aan om het meer bekendheid te geven.’